Μεγαλονήσι Σιγρίου Λέσβου
Συντεταγμένες: 39°12′59″N 25°50′12″E / 39.21639°N 25.83667°E
| Γεωγραφία | |
|---|---|
| Αρχιπέλαγος | Αιγαίο Πέλαγος |
| Χώρα | |
| Περιφέρεια | Βορείου Αιγαίου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Λέσβου |
| Δήμος | Δυτικής Λέσβου |
| Δημογραφικά | |
| Πληθυσμός | 0 (απογραφής 2011) |
Το Μεγαλονήσι είναι νησίδα στα δυτικά της Λέσβου, στο Σίγρι.[1] Είναι περισσότερο γνωστό και ως Νησιώπη, αλλά και ως Μεγανήσι (σπανιότερα) και είναι η μεγαλύτερη σε έκταση νησίδα της Λέσβου με 0,953 τ.χλμ.[2]. Έχει μακρόστενο σχήμα (σαν καράβι), με μήκος 2,57 χλμ. Μέγιστο πλάτος έχει 500 μέτρα και ελάχιστο 100 μέτρα. Το βόρειο άκρο της κλείνει τον κόλπο του Σιγρίου, δημιουργώντας ένα μεγάλο φυσικό λιμάνι στο οποίο αγκυροβολούν πλοία που διέρχονται το Αιγαίο και διαπερνούν τον Βόσπορο: "Ούτος είναι ο μόνος λιμήν ον οι ναυτιλόμενοι απαντώσιν από της Άνδρου μέχρις της Τενέδου" (Στράβων). Το έδαφός της είναι ηφαιστιογενές. Καλύπτεται από χαμηλή βλάστηση από φρύγανα - κυρίως αστιβή. Λίγα αρμυρίκια φυτεύτηκαν τη δεκαετία του 1970. Παλιότερα, νοικιάζονταν ως βοσκότοπος, ενώ οι φαροφύλακες που έμεναν στο Φάρο καλλιεργούσαν κηπευτικά. Στη Νησιώπη υπήρχαν πάντοτε πολλά αγριοκούνελα. Πριν από λίγα χρόνια, μια επιδημία μείωσε επικίνδυνα τον πληθυσμό τους. Η Νησιώπη είναι δημόσιος και επισκέψιμος χώρος. Στα νοτιοανατολικά της νησίδας υπάρχει μια ωραία παραλία, κατάλληλη για μπάνιο. Αναφέρεται επίσημα για πρώτη φορά το 1940 να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Σιγρίου[3] και σύμφωνα με την απογραφή 2011 δεν έχει κατοίκους[4].
Προέλευση ονόματος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά μια άποψη, το όνομά "Νησιώπη" είναι από τα Ομηρικά χρόνια, σύμφωνα με τον μύθο: Όταν έφυγαν οι Έλληνες από την Αυλίδα για να καταλάβουν την Τροία, ο Αγαμέμνονας κατευθύνθηκε με το στόλο του προς τη Λέσβο και να καταλάβει πρώτα αυτήν, γιατί ήταν σύμμαχος της Τροίας. Έφτασε πρώτα στην παραλία της Βρισάς κι από κει ξεκίνησε να καταλάβει τη Μήθυμνα (το σημερινό Μόλυβο) που ήταν ισχυρή πόλη. Κι όταν ο στόλος έφτασε έξω απ’ το λιμάνι του Σιγρίου, κοντά στη Νησιώπη, νόμισε ο Αγαμέμνονας πως έφτασε στη Μήθυμνα, και διέταξε σιωπή. Οι στρατιώτες του αποβιβάστηκαν στη Νησιώπη τη νύχτα, αλλά με το που ξημέρωσε φάνηκε πως γι’ αλλού κίνησαν κι αλλού φτάσανε. Κι έμεινε το όνομα για το Νησί της Σιωπής. Εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου Στην κορυφή της Νησιώπης βρίσκεται το εκκλησάκι του Αη-Γιώργη, που με το 29321/ 1681 διάταγμα του Υπ. Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κυρήχτηκε διατηρητέο. Γύρω του υπάρχουν ερείπια μεγαλύτερης παλαιοχριστιανικής εκκλησίας και ο θρύλος θέλει εκεί να έχει θαφτεί κάποιος πολύ σημαντικός Μητροπολίτης ή και Πατριάρχης.
Φάρος Μεγαλονήσιου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το φανάρι αυτό, κατασκευάστηκε και πρωτολειτούργησε το 1860. Μετά την απελευθέρωση της Λέσβου, παρελήφθη απ’ την Υπηρεσία Φάρων στις 12 Ιανουαρίου του 1916. Τα μηχανήματα που υπήρχαν επισκευάστηκαν και ο Φάρος επανδρώθηκε με φαροφύλακες. Το 1930 παραγγέλθηκαν νέα φωτιστικά μηχανήματα απ’ την αγγλική εταιρεία Chance, τα οποία λειτουργούσαν με λυχνία πετρελαίου διαμέτρου 85mm και το οπτικό, το οποίο περιστρεφόταν με τη βοήθεια χειροκίνητου ωρολογιακού μηχανισμού, αποτελείτο από 16 φακούς. Το 1931 έγινε γενική επισκευή των κτιριακών εγκαταστάσεων. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Φάρος είχε υποστεί σοβαρές ζημιές. Επισκευάστηκε προσωρινά. Το 1957 αποξυλώθηκαν τα φωτιστικά μηχανήματα, τα οποία μεταφέρθηκαν στην Υ. Φάρων για γενική επισκευή. Από το 1991 ο Φάρος λειτουργεί με τον παλαιό μηχανισμό περιστροφής του οπτικού, το παλαιό οπτικό, εντός του οποίου έχει τοποθετηθεί ηλεκτρική λυχνία. Αναγράφεται στον Ελληνικό Φαροδείκτη με αριθμό ΑΕΦ 7130, είναι τοποθετημένος σε στίγμα 39° 12,8’ Β, 25° 50,0Α, έχει χαρακτηριστικό 7’ φως και 23’ σκότος, δηλαδή περίοδο 30 δευτερόλεπτα. Βρίσκεται σε ύψος 53 μέτρων απ’ την επιφάνεια της θάλασσας και είναι ορατός από απόσταση 20 ν. μιλίων.
Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους Νησιώπη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Νησίδα Νησιώπη καθώς και το θαλάσσιο τμήμα γύρω από την νησίδα αποτελούν τμήμα του ευρύτερης περιοχής του Απολιθωμένου Δάσους της Λέσβου προστατεύονται με το Π.Δ. 443/85 για την κήρυξη του Απολιθωμένου Δάσους ως Διατηρητέου Μνημείου της Φύσης. Παράλληλα, η νησίδα Νησιώπη προστατεύεται ως Τόπος Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους (2000), περιλαμβάνεται μεταξύ των περιοχών που αποτελούν τον Εθνικό Κατάλογο των περιοχών του δικτύου Natura 2000 (κωδικός GR 4110003) ενώ επίσης προστατεύεται από την Σύμβαση της Βαρκελώνης (1997). Στη νησίδα Νησιώπη έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα, από τις ερευνητικές εργασίες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, χερσαία και θαλάσσια τμήματα απολιθωμένων κορμών. Σχεδόν σε όλη την έκταση του νησιού έχουν εντοπισθεί εκατοντάδες απολιθωμένοι κορμοί δένδρων, ιστάμενοι ή κατακείμενοι με εντυπωσιακούς χρωματισμούς. Η μεγάλη συγκέντρωση φυτικών απολιθωμάτων στην Νησιώπη την καθιστά ένα μοναδικό γεώτοπο. Στη δυτική πλευρά του νησιού, η δράση των κυμάτων αποκαλύπτει γιγαντιαίους κορμούς κωνοφόρων (προγονικές μορφές σεκόιας) αλλά και αγγειόσπερμων δένδρων που κείτονται στην ακρογιαλιά. Στην θαλάσσια περιοχή γύρω από το νησί, εμφανίζονται δεκάδες απολιθωμένοι κορμοί δένδρων που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Παράλληλα, δεκάδες ρήγματα που εμφανίζονται στην επιφάνεια και στις απόκρημνες ακτές του νησιού μαρτυρούν την έντονη ρηξιγενή τεκτονική δράση που γνώρισε η περιοχή κατά το πρόσφατο γεωλογικό παρελθόν και είναι ενδεικτικά της πρόσφατης αποκοπής της νησίδας από την υπόλοιπη Λέσβο. Η μελέτη των ρηγμάτων αυτών δίνει εξαιρετικά χρήσιμες πληροφορίες για την γεωλογική ιστορία του Αιγαίου.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Wire, E.· Reyes-Pergioudakis, D. (2010). The Lighthouses of Greece. Pineapple Press. σελ. 113. ISBN 978-1-56164-866-5. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2019.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Περιήγηση στο θαλάσσιο πάρκο της νησίδας Νησιώπης από τον ιστότοπο του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 21. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 265.
- ↑ Νέζης, Νίκος (2010). Τα ελληνικά βουνά - Γεωγραφική εγκυκλοπαίδεια. Αθήνα: Ε.Ο.Ο.Α. & Κληροδότημα «Αθ. Λευκαδίτη». σελ. 190. ISBN 978-960-86676-5-5.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10816 (σελ. 342 του pdf)